Світовий досвід і перспективи запровадження солідарного сільського господарства в Україні
Досліджено особливості становлення солідарного сільського господарства (ССГ), його моделі та форми у різних країнах. Узагальнено зарубіжний досвід функціонування солідарного сільського господарства в контексті перспектив його становлення в Україні, а також передумови розвитку ССГ, мотиви виробників і споживачів продовольства до залучення у ССГ, чинники, що зумовлюють його соціальну та економічну ефективність. Розглянуто приклади функціонування традиційної та кооперативної моделі ССГ у США, форми участі місцевих громад у ССГ у Великій Британії, досвід соціального ССГ в Іспанії. Досліджено проблеми, що виникають у процесі становлення практик ССГ, та шляхи їх вирішення. Доведено, що завдання і функції ССГ значною мірою узгоджуються з національними та місцевими економічними інтересами в Україні, ССГ як складова агропродовольчої сфери може органічно доповнити механізми та інструменти сталого розвитку, що вже використовуються на національному та місцевому рівнях. Показано, що суспільний попит на формування ССГ в Україні поки ще не сформувався і попит на відповідні послуги ССГ є значно нижчим, ніж у багатьох країнах з розвинутою агропродовольчою сферою. З огляду на це, запропоновано включення цілей стимулювання становлення ССГ у пріоритети державної аграрної політики та політики сільського розвитку. Визначено пріоритетні напрями розвитку ССГ в Україні, що потребують підтримки на національному та місцевому рівнях: ССГ на базі кооперації фермерських господарств сімейного типу та соціальні ССГ з участю місцевих громад. Розглянуто роль участі малих виробників у ССГ для спрощення доступу до ринків збуту продукції, як чинника становлення сімейних фермерських господарств на базі неформальних особистих селянських господарств. Показано, що реформа децентралізації та передача державних сільськогосподарських земельу комунальну власність громад створює передумови та економічну базу для розвитку соціальних форм ССГ як механізму реалізації цілей місцевого розвитку. Запропоновано внесення у стратегічні плани розвитку місцевих громад заходів, спрямованих на формування та підтримку ССГ.
Ostrom, M. (2008). Community Supported Agriculture as an Agent of Change is it Working? Remaking the North American Food System: Strategies for Sustainability, 99-120.
Kolodinsky, J.M., Pelch, L.L. (1997). Factors Influencing the Decision to Join a Community Supportes Agriculture (CSA). Farm Journal of Sustainable Agriculture, 10 (2-3), 129-141.
Galt, R.E. (2013). The Moral Economy Is a Double-edged Sword: Explaining Farmers Earnings and Self-exploitation in Community-Supported Agriculture. Economic Geography, 89 (4), 341-365.
Hvitsand, C. (2016). Community Supported Agriculture (CSA) as a Transformational Act of Distinct Values and Multiple Motivations among Farmers and Consumers. Agroecology and Sustainable Food Systems, 40 (4), 333-351.
Chen, W. (2013). Perceived Value in Community Supported Agriculture (CSA): A Preliminary Conceptualization, Measurement, and Nomological Validity. British Food Journal, 115 (10), 1428-1453.
Forbes C.B., Harmon A.H. (2008). Buying into Community Supported Agriculture: Strategies for Overcoming Income Barriers. Journal of Hunger & Environmental Nutrition, 2 (2-3), 65-79.
Krčílková, Š., Janovská, V., Wranová, A., Pohle, C. (2016). Be Part of CSA! What is the Motivation to Join Community Supported Agriculture in the Czech Republic? Sustainability of Rural Areas In Practice, 234-243.
Lang, B.K. (2005). Expanding Our Understanding of Community Supported Agriculture (CSA): An Examination of Member Satisfaction. Journal of Sustainable Agriculture, 26 (2), 61-79.
Allen IV, J.E., Rossi, J., Woods, T.A., Davis, A.F. (2017). Do Community Supported Agriculture Programmes Encourage Change to Food Lifestyle Behaviours and Health Outcomes? New Evidence From Shareholders. International Journal of Agricultural Sustainability, 15 (1), 70-82.
Minaker, L.M., Raine, K.D., Fisher, P., Thompson, M.E., van Loon, J., Frank, L.D. (2014). Food Purchasing from Farmers Markets and Community-Supported Agriculture is Associated with Reduced Weight and Better Diets in a Population-Based Sample. Journal of Hunger & Environmental Nutrition, 9 (4), 485-497.
Cohen, J.N., Gearhart, S., Garland, E. (2012). Community Supported Agriculture: a Commitment to a Healthier Diet. Journal of Hunger & Environmental Nutrition, 7 (1), 20-37.
Wharton, C.M., Hughner, R.S., MacMillan, L., Dumitrescu, C. (2015). Community Supported Agriculture Programs: A Novel Venue for Theory-Based Health Behavior Change Interventions. Ecology of Food and Nutrition, 54 (3), 280-301.
Cox, R., Holloway, L., Venn, L., Dowler, L., Hein, J.R., Kneafsey, M., Tuomainen, H. (2008). Common Ground? Motivations for Participation in a Community-Supported Agriculture Scheme. Local Environment, 13 (3), 203-218.
Shi, Y., Cheng, C., Lei, P., Wen, T., Merrifield, C. (2011). Safe Food, Green Food, Good Food: Chinese Community Supported Agriculture and the Rising Middle Class. International Journal of Agricultural Sustainability, 9 (4), 551-558.
Samoggia, A., Kocsis, P., Perazzolo, C., Del Prete, M. (2019). Community Supported Agriculture Farmers’ Perceptions of Management Benefits and Drawbacks. Sustainability, 11 (12). URL: https://www.researchgate.net/publication/333763760_Community_Supported_Agriculture_Farmers’_Perceptions_of_Management_Benefits_and_Drawbacks
Volz, P., Weckenbrock, P., Cressot, N., Parot, J. (2016). Overwiew of Community Supported Agriculture in Europe. Urgenci. Aubagne, France.
Gomez y Paloma, S., Balázs, B., Eyden-Wood, T., Blackett, M., Schmutz, U., Kneafsey, M., Venn, L., Santini, F., Bos, E., Trenchard, L., Sutton, G. (2013). Short Food Supply Chains and Local Food Systems in the EU: A State of Play of their Socio-Economic Characteristics. Seville, Spain: Institute for Prospective Technological Studies (Joint Research Centre).
McFadden, S. (2013). Community Farms in the 21st Century: Poised for Another Wave of Growth? Rodale Institute. Kutztown, PA, USA.
Woods, T., Ernst, M., Tropp, D. (2017, April). Community Supported Agriculture – New Models for Changing Markets. U.S. Department of Agriculture. Agricultural Marketing Servise. URL: https://www.ams.usda.gov/sites/default/files/media/CSANewModelsforChangingMarketsb.pdf
Moellers, J., Bîrhală, B. (2014). Community Supported Agriculture: a Promising Pathway for Small Family Farms in Eastern Europe? A Case Study from Romania. Landbauforschung, 64 (3-4), 139-150.
Oers, L., Boon, W., Moors, E.H. (2018). The Creation of Legitimacy in Grassroots Organisations: a Study of Dutch Community-Supported Agriculture. Environmental Innovation and Societal Transitions, 29, 55-67.